Mission statement Robert Monchen (curator)

De Biënnale Aardenburg 2025 brengt kunst, landbouw en hedendaagse bewegingen samen in een programma dat draait om creativiteit en reflectie. Kunstenaars worden uitgedaagd nieuwe verbindingen te leggen tussen hedendaagse kunst en de dagelijkse praktijk van het boerenleven, met oog voor de esthetiek en uitdagingen van deze tijd. We willen de omgeving opladen met agricultureel geïnspireerd werk en deze via drie routes ontsluiten. Er is een route in Aardenburg, Sint Kruis en Sint-Margriete. We nodigen 15 kunstenaars uit om een 'vogelverschrikker' te maken die verspreid over de route staan.
Het boerenleven is een leven dat zich kunsthistorisch kenmerkt door associaties met zowel de romantiek als de rauwe realiteit. Het boerenleven heeft veel gedaantes gekend maar neemt tegenwoordig vooral de vorm aan van een bedrijf in groei. Het economisch model, onder druk van de marktwerking, neemt de overhand aan traditie en smaak. Het is een onmisbaar segment uit onze samenleving en tegelijkertijd een ver universum waarin hedendaagse kunst zich nog maar zelden toe verhoudt. Het boerenleven lijkt immers iets van vroeger. Toen onze landbouweconomie zich gedurende de negentiende eeuw transformeerde naar een industriële economie, is tegelijk ook het romantisch verlangen naar het boerenleven gestold. Nochtans beweegt het boerenleven zich vandaag als een politieke pion voor zowel progressief als conservatief. Vandaag zijn de boeren ook bedrijfsleiders, wat minder appelleert tot artistieke inspiratie.
Maar wat gebeurt er als dit agrarische bestaan niet langer slechts een bron van voedselproductie is, maar ook een bron van artistieke inspiratie? Het antwoord ligt in de fascinerende samensmelting van kunst en landbouw.
De artistieke visie van Robert Monchen is geworteld in het samensmelten van onconventionele tentoonstellingsruimtes en dynamische culturele evenementen. Met zijn innovatieve aanpak wil hij kunst toegankelijk maken voor een breder publiek en de traditionele galerie-ervaring herdefiniëren.
Monchen begon in 2012 als initiator van de projectruimte ‘in de ruimte’ waarbij hij een volwaardig podium bood aan zowel theater, performance, muziek en hedendaagse kunst. Hij wilde geen categorisch onderscheid maken tussen de verschillende disciplines en was ervan overtuigd dat vele kunstvormen hand in hand gaan. Door een gelijkwaardige basis te bieden aan zowel muziek, podium als de beeldende kunst bracht hij een jong en dynamisch platform op gang dat het gat dichtte tussen de academische en de institutionele wereld.
Tijdens de Biënnale van België toverde hij een verlaten hal achter het museum voor hedendaagse kunsten (Gent) om tot een ware totaalervaring. Er was een motorcross piste in het midden van de tentoonstelling en de 10000m2 ruimte werd opgeladen met meer dan 120 hedendaagse kunstenaars.
Bij Pizza Gallery in Antwerpen heeft Monchen een unieke omgeving gecreëerd waarin kunst en dagelijks leven elkaar ontmoeten. De transformatie van een pizza-afhaalrestaurant naar een kunstgalerie benadrukt zijn vermogen om alledaagse ruimtes te herinterpreteren en om te vormen tot platforms voor artistieke expressie. Deze ervaring heeft Monchen gevormd tot een curator die het onverwachte omarmt en die gelooft dat kunst overal en door iedereen beleefd kan worden.
Voor Biënnale Aardenburg 2025 hanteert Monchen een vergelijkbare benadering. Door kunstwerken te integreren in de landelijke omgeving wil hij de drempel verlagen voor mensen die misschien niet vaak een museum of galerie bezoeken. Hij streeft ernaar om kunst te presenteren op een manier die zowel uitdagend als toegankelijk is, waarbij de natuurlijke schoonheid van de omgeving wordt gebruikt als een essentieel onderdeel van de kunstervaring.
Biënnale Aardenburg 2025 komt op een kritiek moment in de relatie tussen cultuur en natuur, en tussen kunst en landbouw. De landbouwsector staat wereldwijd onder druk door uitdagingen zoals klimaatverandering, globalisering en de verschuiving naar industriële landbouw. Tegelijkertijd groeit het bewustzijn van de noodzaak om duurzaamheid en ecologische verantwoordelijkheid te integreren in alle aspecten van ons leven, inclusief kunst en cultuur.
Deze tentoonstelling is urgent omdat het een platform biedt voor een broodnodige dialoog over de toekomst van de landbouw en de rol van kunst in het vormgeven van deze toekomst. Door kunstwerken te presenteren die geïnspireerd zijn door landbouwpraktijken en het boerenleven, worden bezoekers uitgenodigd om na te denken over de historische en hedendaagse uitdagingen waarmee boeren worden geconfronteerd, en over de mogelijke oplossingen en innovaties die kunnen bijdragen aan een duurzamere toekomst.
Het concept van Biënnale Aardenburg 2025 draait om de "esthetiek van verdedigingstechnieken" in het boerenleven. Dit omvat zowel de fysieke verdediging van gewassen en vee tegen natuurlijke bedreigingen, als de bredere, symbolische verdediging van de agrarische levenswijze tegen economische en politieke druk.
De toekomst van de landbouw in Zeeuws-Vlaanderen zal worden gekenmerkt door een noodzakelijke transformatie naar duurzamere, technologisch ondersteunde en meer diverse bedrijfsmodellen, waarbij boeren zullen moeten balanceren tussen economische haalbaarheid en ecologische verantwoordelijkheid.
Terwijl strengere milieuregels, klimaatverandering en sociaal-economische uitdagingen druk uitoefenen op de sector, bieden technologische innovaties, alternatieve landbouwmodellen en de groeiende vraag naar lokaal en duurzaam voedsel kansen voor vernieuwing. De landbouw zal evolueren richting een meer geïntegreerde aanpak, waarin natuurbehoud, voedselproductie en het collectief hand in hand gaan. kunstenfestival dat plaatvindt in de zomer van 2025